Een zorgwekkend recordcijfer: het aantal kinderen dat gedwongen op de vlucht is in de afgelopen tien jaar verdubbeld. Maar liefst 43,3 miljoen kinderen waren eind vorig jaar op de vlucht voor oorlog, vervolging, geweld en mensenrechtenschendingen. Dat er steeds meer kinderen op de vlucht zijn, komt omdat conflicten, crises en klimaatrampen wereldwijd toenemen.
Kinderen in een speelruimte van een noodopvang in Nederland
© UNICEF Nederland
Kinderen in een speelruimte van een noodopvang in Nederland
© UNICEF Nederland
Het bieden van menswaardige opvang aan kinderen die gevlucht zijn en in Nederland hopen een veilige haven te vinden, laat echter nog flink te wensen over. Er is een tekort aan goede opvangplekken en in de (crisis)noodopvanglocaties die bedoeld zijn voor tijdelijke opvang, wonen veel kinderen maandenlang. Zorg en onderwijs kunnen op deze plekken onvoldoende worden opgestart, wat schadelijk is voor de ontwikkeling van kinderen. Om de situatie op noodopvanglocaties te verbeteren, heeft UNICEF Nederland 100 opvanglocaties geadviseerd in het kindvriendelijk maken van de opvang en zijn er 40 kindvriendelijke ruimtes geopend.
Al een jaar geleden luidde de conclusie van onze quickscan 'Noodsituatie op noodlocaties', uit naam van Kind in azc, dat in de noodopvang kinderrechten worden geschonden. Nog zorgelijker is dat er in een jaar tijd weinig tot niets veranderd is. Dit bevestigt ook het rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid, de Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd, de Inspectie van het Onderwijs en de Nederlandse Arbeidsinspectie van afgelopen mei. Daarin is te lezen dat de opvang van asielkinderen nog steeds niet voldoet aan de minimale kwaliteitsnormen. Dit brengt hun veiligheid en ontwikkeling in gevaar. UNICEF onderschrijft dit: er moet veel veranderen om de situatie op zowel korte als lange termijn te veranderen en de opvang in lijn te brengen met minimumnormen voor kinderen.
Het tekort aan opvangplaatsen in asielzoekerscentra (azc's) zorgt ervoor dat kinderen veel langer in (crisis)noodopvanglocaties blijven dan nodig. Het goede nieuws is dat het COA de komende jaren stabielere financiering krijgt, waardoor er meer ruimte zal zijn om reguliere azc’s aan te houden en toegang tot zorg en onderwijs te waarborgen. Onze zorgen blijven echter groot. Nidos en COA verwachten beiden dat in de zomer opnieuw aan kinderen geen plek geboden kan worden. De Spreidingswet kan hierin een oplossing bieden, maar het wetgevingsproces gaat echter traag. En dit terwijl de wet hard nodig is om het welzijn van kinderen te garanderen. Door middel van kwaliteitsnormen kan dit in de wet gewaarborgd worden en tegelijkertijd een kader scheppen voor het aandragen van geschikte locaties door gemeenten.
Het goed regelen van de opvang van asielzoekerskinderen is complex, maar zo enorm belangrijk. UNICEF Nederland geeft handvatten om dit te regelen en verbeteren, maar heeft de hulp en de samenwerking nodig van alle partners in dit veld.
