Hoe staat het met stress en druk bij jongeren in Nederland?

Wat blijkt?

Het gaat met de meeste jongeren goed; 75% van de Nederlandse jongeren zit goed in hun vel. Ze hebben veerkracht om weer op te krabbelen als het tegenzit, voelen zich prettig door steun van familie en vrienden en zijn en doen leuke dingen in hun vrije tijd. En als ze stress of spanning ervaren is dat voornamelijk door school en huiswerk. Ook de omgang met leeftijdgenoten is iets waar jongeren soms lastig mee om kunnen gaan.

Speciaal voor jongeren hebben we een online magazine gemaakt, met daarin een resultatenvideo zodat je in 1 minuut de uitkomsten kunt zien.

Even wat cijfers op een rij

Schooldruk is voor jongeren de afgelopen jaren sterk toegenomen. 1 op de 4 jongeren heeft het vaakst stress door school. En schooldruk is niet alleen vervelend maar dit onderzoek laat ook zien dat hoe meer druk ze ervaren, hoe minder tevreden ze zijn in hun leven. 1 op de 3 scholieren kampt met druk om te voldoen aan verwachtingen van zichzelf of van anderen. Ook zegt 1 op de 10 jongeren onvoldoende vrije tijd te hebben. Slechts 2 procent ondervindt stress door social media. 

'Met name volwassenen denken vaak dat jongeren vooral stress hebben van social media, maar uit ons onderzoek blijkt het tegendeel: schoolwerk is de grootste stressfactor. Daarom is het zo belangrijk dat we jongeren zelf om hun mening vragen,' aldus Suzanne Laszlo, directeur UNICEF Nederland.

Er zijn grote verschillen tussen groepen jongeren. Zo hebben meisjes eerder een negatievere uitkomst op levenstevredenheid, emotionele problemen en druk door schoolwerk dan jongens. Tegelijkertijd ervaren jongeren uit een gebroken gezin en jongeren met een migratieachtergrond minder sociale steun, wat hen juist zou kunnen helpen om beter met stress en emotionele problemen om te gaan. 

Advies

Voldoende vrije tijd, veel sporten en bewegen, goede persoonlijke ontwikkeling en steun uit de omgeving zijn volgens de jongeren nodig om met moeilijke situaties om te gaan. Ook blijkt dat meer steun van vaders en leerkrachten kan helpen om de schooldruk van jongeren te verlagen. Jongeren hebben ook een duidelijk advies voor elkaar: zoek niet steeds méér in het leven, heb respect voor elkaar, accepteer minder fijne dingen, blijf positief en vraag hulp.

Op basis van het onderzoek adviseert UNICEF het ontwikkelen van sociaal emotionele vaardigheden van jongeren, zowel thuis als op school.  'Juist in coronatijd is het mentaal welzijn van jongeren relevanter dan ooit,' zegt Laszlo. 'Jongeren hebben mentaal last van de crisis, daarom moeten we extra alert zijn op hoe het met hen gaat. Het onderwijs speelt daarin een grote rol.'  UNICEF pleit ervoor om samen met jongeren te kijken hoe de schooldruk kan worden verlaagd. En een schoolklimaat waar leerlingen gezien worden, zichzelf kunnen zijn en hulp kunnen vragen. En voor meer dialoog tussen volwassenen en jongeren om meer inzicht in hun leefwereld te krijgen.

Het onderzoek is in opdracht van UNICEF uitgevoerd door het Trimbos-Instituut samen met Universiteit Utrecht en Stichting Alexander tussen december 2018 en mei 2020.