Jaarlijks worden wereldwijd bijna 2 miljoen baby’s doodgeboren. Door de gevolgen van de coronacrisis kunnen daar nog eens 200.000 baby’s bij komen, dat concludeert UNICEF in een vandaag verschenen rapport. 'Een levenloos geboren kind is een diep, tragisch verlies waar ouders jarenlang mee kunnen worstelen. Dit rapport geeft aan hoe groot dit verborgen leed is,' aldus Suzanne Laszlo, directeur UNICEF Nederland.
Een vrouw uit India met weeën, wachtend op een dokter.
© © UNICEF/UN0283747/Tanhoa
Het rapport 'A Neglected Tragedy: The Global Burden of Stillbirths' brengt voor het eerst de impact van doodgeboortes over de hele wereld in kaart. Een baby is 'doodgeboren' als er vanaf 28 weken zwangerschap geen teken van leven meer is in de baarmoeder. Zeker 84 procent van de levenloze geboortes vindt plaats in lage en middeninkomenslanden zoals in sub-Sahara Afrika en Zuid-Azië. 'Elke 16 seconden wordt ergens op de wereld een baby doodgeboren,' vertelt Suzanne Laszlo, directeur van UNICEF Nederland. 'Terwijl veel moeders hun kind niet hadden hoeven te verliezen, hadden zij de juiste zorg gehad.'
Door de coronapandemie kan het aantal doodgeboren kinderen de komende twaalf maanden toenemen. Als de toegang tot gezondheidszorg door de coronacrisis nog meer verslechtert, kan het aantal levenloze geboortes in 117 lage- en middeninkomenslanden met 11,1 procent stijgen. In 13 landen zou dit zelfs tot een toename kunnen leiden van 20 procent.
De meeste levenloze geboortes zijn te wijten aan een slechte kwaliteit van zorg tijdens de zwangerschap en de bevalling. Het rapport benadrukt dan ook de noodzaak om in goed opgeleid medisch personeel te investeren en tijdig verloskundige zorg te bieden. Circa 50 procent van de doodgeborenen in sub-Sahara Afrika en in Centraal en Zuid-Azië vindt plaats tijdens de bevalling, in vergelijking met 6 procent in Europa, Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.
Het verlies van een kind kan psychische en sociale gevolgen hebben voor de ouders. Vrouwen kunnen zich minder gewaardeerd voelen door de samenleving of worden gestigmatiseerd. Ook kunnen ze in een sociaal isolement raken en depressieve klachten ontwikkelen. 'Zo’n verlies kan doorwerken op je zelfrespect en eigen identiteit,' legt Laszlo uit. 'Daarom is het des te belangrijker om dit onderwerp uit de taboesfeer te halen'.
Na de doodgeboorte van haar baby pakt een vrouw in Zambia die lijdt aan diabetes en hiv, de babykleertjes en dekens uit die ze voor haar pasgeboren baby had voorbereid.
© © UNICEF/UNI59991/Nesbitt
In de afgelopen twintig jaar is langzaam vooruitgang geboekt om het aantal doodgeborenen terug te dringen. Van 2000 tot 2019 bedroeg de jaarlijkse afname van het doodgeboortecijfer slechts 2,3 procent. In Nederland is het aantal doodgeborenen sterk gedaald: van ruim 1.000 in het jaar 2000 tot 400 in 2019. Dat komt onder meer door diverse beleidsmaatregelen, maar ook doordat er meer aandacht is voor kwetsbare zwangere vrouwen en een gezonde levensstijl.
Met dit rapport wil UNICEF ouders ondersteunen die een kind zijn verloren, overheden oproepen om het aantal doodgeboortes wereldwijd terug te dringen en het onderwerp bespreekbaar maken. Het onderzoek is het resultaat van een samenwerking tussen UNICEF, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Wereldbankgroep en de Afdeling Bevolking van het Departement Economische en Sociale Zaken van de Verenigde Naties.