Dit is waarom je niet zonder vitamine C kunt
2 oktober 2019Ontbijt: gort. Lunch: gort (of soep met schapenvlees, witte erwten of witte bonen met spek). Diner: zie ontbijt of lunch. Het menu van een bemanningslid op een 18d-eeuws schip vulde de maag, maar meer ook niet. En dat had vaak dodelijke gevolgen.
In bijvoorbeeld sinaasappels zit vitamine C. Bij een gebrek daaraan kun je - ook nu nog - scheurbuik krijgen.
© Unsplash/davisco
In bijvoorbeeld sinaasappels zit vitamine C. Bij een gebrek daaraan kun je - ook nu nog - scheurbuik krijgen.
© Unsplash/davisco
Laten we hopen dat zeelieden die dit menu voorgeschoteld kregen een kapitein hadden die ook sinaasappels en citroenen liet inladen. Want artsen wisten toen al dat fruit een beruchte ziekte kon voorkomen: scheurbuik. Voor die tijd was scheurbuik een sluipmoordenaar met talloze slachtoffers. Bemanningsleden kregen door hun te eenzijdige dieet een waslijst aan klachten, zoals pijnlijke gewrichten, bloedend tandvlees en inwendige bloedingen. Zonder een dosis fruit of groenten gingen ze dood. Scheurbuik was zelfs zo’n vertrouwde gast aan boord, dat kapiteins het verlies van de helft van de bemanning incalculeerden.
Met dank aan vitamines
Dat fruit en groente scheurbuik voorkomt was dus in de 18de eeuw al bekend, maar niet welk stofje daarvoor precies verantwoordelijk is. Dat het om vitamine C gaat, ontdekten wetenschappers pas in de eerste helft van de vorige eeuw. Inmiddels kennen we nog twaalf andere vitamines. Omdat ons lichaam ze niet zelf aanmaakt, moeten we ze uit onze voeding halen. Vitamine D bijvoorbeeld, onmisbaar voor onze weerstand, huid, haar en gezichtsvermogen, zit in onder meer vis en boter. Vlees en zuivel zijn leveranciers van vitamine B12, nodig voor gezonde rode bloedcellen en een goede werking van het zenuwstelsel. In Nederland kunnen we al onze vitamines (en mineralen) uit onze voeding halen. Behalve vitamine D voor sterke botten en tanden dan, want daar is de zon voor nodig.
In Laos krijgen moeders zakjes met sprinkles. Deze vitamines en mineralen kunnen ze over de maaltijd van hun kinderen strooien. Zo krijgen die alle belangrijke voedingsstoffen binnen.
© UNICEF/Noorani
In Laos krijgen moeders zakjes met sprinkles. Deze vitamines en mineralen kunnen ze over de maaltijd van hun kinderen strooien. Zo krijgen die alle belangrijke voedingsstoffen binnen.
© UNICEF/Noorani
Inwoners van lageinkomenslanden hebben vaak zon in overvloed, maar een groot gebrek aan gevarieerde voeding. Dat is te duur, of niet te koop. Scheurbuik komt er daardoor nog voor, net als andere ziektes. Kinderen die te eenzijdig eten, zijn extra kwetsbaar. Ze worden niet alleen sneller ziek, maar lopen door chronische ondervoeding ook een ontwikkelingsachterstand op die ze vaak niet meer kunnen inhalen. Door die achterstand kunnen ze niet meekomen op school en later geen goed betaald werk vinden, waardoor ze de armoedecirkel niet kunnen doorbreken.
Deel je menu
We eten tegenwoordig lekker, gezond en gevarieerd en delen onze gerechten maar al te graag via social media. Maar dat delen kan ook op een andere manier. Als je je ontbijt, lunch of diner in euro's deelt met UNICEF, geef je chronisch ondervoede kinderen een toekomst.
