Gemeenschappelijk visie op jeugdzorg ontbreekt
8 november 2024Het ingrijpen in het leven van een kind is een vergaande bevoegdheid van de overheid en vraagt om een heel zorgvuldige uitvoering en goede (jeugd)hulp. Om de rechten van kinderen hierin goed mee te nemen, is een gemeenschappelijke visie op de jeugdzorg noodzakelijk. UNICEF Nederland geeft hierover aandachtspunten mee in aanloop naar het Wetgevingsoverleg Jeugd in de Tweede Kamer.
© UNICEF/VanBergen
© UNICEF/VanBergen
Ambities jeugdzorg en kinderrechten
Kinderen krijgen te vaak niet de juiste hulp. Dat erkennen staatssecretaris Karremans van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en staatssecretaris Struycken van Justitie en Veiligheid in hun gezamenlijke voortgangsbrief Jeugd in aanloop naar het Wetgevingsoverleg Jeugd op 11 november. Daarin staan mooie ambities zoals de brede gezinsgerichte aanpak en de erkenning dat de manier van werken moet worden aangepast aan de jeugdigen in plaats van andersom. UNICEF juicht het toe dat de overheid beter wil aangeven wat er van hen verwacht mag worden en dat een sterke pedagogische basis het uitgangspunt is van beleid.
Het is echter niet duidelijk wat de samenhang is en hoe de ambities voor kinderen die te maken krijgen met jeugdzorg gerealiseerd gaan worden. Het VN-Kinderrechtenverdrag zou leidend moeten zijn voor een duidelijke visie. Het bieden van voorzieningen, hulp en ondersteuning is namelijk geen gunst of verdienste, afhankelijk van de goedheid van volwassenen, maar iets waar kinderen recht op hebben. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend, maar in de praktijk gaan de gesprekken over verbeteringen vaak over financiële en organisatorische belangen. Hoewel dat legitieme belangen zijn, zien we niet terug hoe afwegingen worden gemaakt wat goed is voor het kind en het gezin.
Oproep Big 5
Jeugdhulp mag pas stoppen als jongeren op eigen benen kunnen staan. Daarvoor moeten er 5 basisvoorwaarden op orde zijn: support, wonen, school & werk, inkomen en welzijn. Zonder deze ondersteuning belanden veel jongeren na hun 18e in kwetsbare situaties, zoals dakloosheid of schulden.
Participatie kinderen en jongeren
In de voortgangsbrief Jeugd lezen we weinig terug over de participatie van kinderen en jongeren rondom de hervormingen in de jeugdzorg. Zo wordt bijvoorbeeld niet duidelijk hoe zij betrokken zijn bij het wetsvoorstel om jeugdhulp af te bakenen of hoe zij, anders dan over mentale druk, worden betrokken bij het maatschappelijke dialoog. Ook rondom de erkenning van het leed van jongeren die verbleven op twee gesloten ZIKOS-afdelingen wordt niet duidelijk uit de brief of met jongeren is besproken waarom het proces van erkenning tijd vraagt. Daarnaast lijkt het of kinderen en jongeren niet worden bevraagd voor de Hervormingsagenda Afspraken Monitor.
Deze en andere punten heeft UNICEF Nederland gedeeld met de Tweede Kamercommissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport als input voor het overleg. Bij alle plannen, gesprekken en onderzoeken is het daarnaast belangrijk om ook de open deur te benoemen: de kinderjaren zijn kort! Het verbeteren van de positie van kinderen in de jeugdzorg zou een topprioriteit moeten zijn van de regering.
