UNICEF en de goudsector samen sterk voor verantwoord goud
8 oktober 2018Afgelopen jaar is het aantal bedrijven dat zich aansloot bij het Convenant Verantwoord Goud gestaag gegroeid. Meerdere aangesloten bedrijven hebben publiekelijk verklaard op een duurzamere manier te gaan produceren. Ook is een gezamenlijk traject om kinderarbeid tegen te gaan in de goudmijnen van Oeganda van start gegaan. Dat staat in de eerste jaarrapportage dat het Convenant vandaag publiceert.
Een jongen aan het werk in een kleine, officieuze mijn in Burkina Faso. Het werk is levensgevaarlijk.
Een jongen aan het werk in een kleine, officieuze mijn in Burkina Faso. Het werk is levensgevaarlijk.
Eerste jaarrapportage
Het Goudconvenant is uniek in de wereld. Het is voor het eerst dat de goudsector, maatschappelijke organisaties en de overheid samenwerken om de keten - het winnen van goud, het product in de winkel en de recycling van goud – te verduurzamen. Nu verschijnt de eerste jaarrapportage van het convenant. Het ondersteunen van bedrijven bij het doen van MVO-risicomanagement (due diligence) en de gezamenlijke projecten die partijen hebben opgestart staan daarin centraal.
Giuseppe van der Helm, voorzitter convenant: 'De samenwerking tussen bedrijven, overheid en maatschappelijke organisaties is een krachtig teken. Het is niet altijd vanzelfsprekend en zeker niet gemakkelijk dat partijen elkaar gevonden hebben terwijl ze elkaar traditioneel op de werkvloer niet automatisch tegenkomen. Samen blijven ze zoeken naar een versterking van de leveranciersketen. Het geeft de intentie weer om de beperkte invloed die elke partij afzonderlijk heeft, gezamenlijk in te zetten om de goudsector te verduurzamen. Een proactieve houding voor samenwerking tussen en met de verschillende partijen is hierbij van belang. Dat vind ik van grote waarde.'
Risico’s in kaart brengen
De wereldwijde goudketen is lang en ondoorzichtig, misstanden in de keten zijn aan de orde van de dag. Deelnemende partijen binnen het convenant zijn aan de slag gegaan met MVO-risicomanagement, waarbij zij hun toeleveringsketen en risico’s op misstanden in kaart brengen. De jaarrapportage geeft een inkijkje in hoe partijen daarmee aan de slag zijn gegaan.
Goud in Nederland
Nederlandse bedrijven winnen zelf geen goud, wel wordt het verwerkt in producten en wordt erin geïnvesteerd. Van het jaarlijkse goudverbruik in Nederland zit 50 procent in sieraden, 36 procent in munten en 8 procent in elektronica, zoals in bankpassen en mobiele telefoons. Maar vaak is de herkomst van het goud nog ondoorzichtig, dat wil UNICEF veranderen.
Kinderen aan het werk in een mijn in Burkina Faso.
Kinderen aan het werk in een mijn in Burkina Faso.
Waarom tekende UNICEF het convenant?
In 2012 stelde UNICEF de Children’s Rights and Business Principles op. UNICEF richt zich onder andere op mijnbouw, een industrie waar veel risico’s voor kinderen aan verbonden zijn.
Binnen het convenant vraagt UNICEF aandacht voor de positie van kinderen. Ook wil UNICEF zowel de vraag naar als het aanbod van goud dat gewonnen en geproduceerd wordt onder verbeterde sociale en ecologische omstandigheden verhogen.
UNICEF’s rol in het convenant
- Bijdragen aan het identificeren van de risico’s en bestaande misstanden in de keten die een effect hebben op kinderen. Het gaat om gezondheid, welzijn en kansen op ontwikkeling rond de mijnen.
- Samen met bedrijven in de keten en die in Nederland actief zijn, zorgen we voor verbeteringen. We leggen misstanden in en rond de mijnen vast, nemen maatregelen tegen de negatieve gevolgen en verminderen bestaande risico’s.
Het convenant komt voor uit een bijzondere samenwerking tussen onder andere de koepelorganisatie van juweliers en goudsmeden FGZ, UNICEF-partner Philips, Fairphone, Lucardi, Closing the Loop, Simms, Solidaridad, de Nederlandse overheid en de SER. Door zich te committeren aan het convenant, moeten de betrokken bedrijven in Nederland hun leveranciers vragen of het goud uit zogenaamde 'red flag'-gebieden komt, gebieden waar de risico’s voor onder andere kinderen hoog zijn. Vervolgens moeten ze weten wat die leveranciers daaraan doen en of ze voldoende doen. Is dit niet het geval, dan moeten ze proberen hun invloed uit te oefenen, zodat ze wel eventuele misstanden gaan aanpakken.
Met alle partijen bij het convenant willen we andere bedrijven, zoals banken en de elektronicasector oproepen mee te doen, zodat we onze gezamenlijke invloed kunnen vergroten.
Een moeder werkt met haar kind op de rug in een goudmijn in Burkina Faso.
Een moeder werkt met haar kind op de rug in een goudmijn in Burkina Faso.
Kinderarbeid kleine mijnen Oeganda aanpakken
UNICEF heeft samen met andere convenantspartners Fairphone, UNICEF-Philips, Solidaridad en de Stop Kinderarbeid Campagne een project opgestart en twee andere projecten zijn in ontwikkeling. Het project dat is gestart, gaat over het uitbannen van kinderarbeid in kleinschalige mijnen in Oeganda. Maatschappelijke organisaties en bedrijven zorgen samen voor betere inkomsten in de mijnwerkersgemeenschappen in Oeganda, zodat kinderarbeid niet nodig is om gezinnen te voeden. Met enkele mijnen is inmiddels een samenwerkingscontract ondertekend, op weg naar een meer verantwoorde winning van en handel in goud.
Samen goed van start
Het convenant, met een looptijd van vijf jaar, heeft in het eerste jaar gefocust op het opzetten van de samenwerking en het begeleiden van bedrijven in het doen van hun MVO-risicomanagement (due diligence). Het aantal deelnemende bedrijven is gegroeid, maar dat gaat nog niet hard genoeg. Om de impact van de gezamenlijke inspanningen te vergroten, hopen de partijen op meer deelnemers in de komende jaren. Meedoen aan het convenant? Lees meer
Kinderen en jongeren die uit de mijnen worden gehaald, gaan naar school en leren - afhankelijk van hun leeftijd - ook een vak.
Kinderen en jongeren die uit de mijnen worden gehaald, gaan naar school en leren - afhankelijk van hun leeftijd - ook een vak.
Misstanden in en rond de mijnen
Wereldwijd werken zo'n 25 miljoen mensen in goudmijnen, waaronder miljoenen vrouwen en 1 tot 1,5 miljoen kinderen. 80 procent van de goudproductie komt uit grote mijnen, 20 procent uit kleinschalige mijnbouw. Er zijn onder andere goudmijnen in Oeganda, Zuid-Afrika en Ghana, maar ook in China, Peru, Indonesië en Rusland.
Het werken in de kleine, vaak officieuze mijnen is een van de ergste vormen van kinderarbeid. Ruim 1 miljoen kinderen werken in de kleinschalige goudwinning, zij staan bloot aan zeer onveilige en ongezonde werksituaties met ongelukken en instortingsgevaar. Het veelvuldig gebruik van kwik beschadigt hun gezondheid: direct via het werk en indirect door besmetting van zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven. Een ander gevolg is dat kinderen niet naar school gaan en dat hun kansen op een gezonde toekomst klein zijn. Daarnaast werken veel kinderen bij de grote mijnen als verkoper of belanden ze in de prostitutie.
De grote mijnen hebben grote impact op de omliggende gemeenschappen:
- Gedwongen verhuizingen door landonteigening en vervuiling (cyanide in grondwater; luchtvervuiling).
- Ontstaan van migratiestromen waardoor overal tekorten ontstaan: te weinig scholen, ontoereikende gezondheidszorg, voedselproductie en -prijzen verslechteren, de sociale cohesie vermindert, watertekorten kunnen ontstaan.
- De huidige manier van goudwinning heeft een negatieve impact op de kansen van kinderen om gezond op te groeien.
UNICEF actief voor kinderen in de mijnsector
In veel van de landen waar (goud)mijnen zijn, werkt UNICEF al jaren aan de bescherming van kinderen:
- We praten met bedrijven, brancheorganisaties, de overheid en ngo's om de situatie in en rond de mijnen te verbeteren. We laten zien wat de effecten op kinderen en de gemeenschap zijn en vervolgens werken we samen aan duurzame oplossingen.
- In Burkina Faso heeft UNICEF sinds 2009 met zijn partners meer dan 26.000 kinderen uit de mijnen gehaald, voor onderwijs gezorgd en laten re-integreren in de maatschappij.
- UNICEF stimuleert met lokale partners dat (buitenlandse) multinationals in de mijnbouwsector zorgen voor goede werk- en leefomstandigheden. Bijvoorbeeld in Zuid-Afrika, Colombia, Mongolië, Mozambique en Peru.
