Het conflict in Zuid-Kivu, een provincie in het oosten van de Democratische Republiek Congo, heeft sinds januari 2025 meer dan 850.000 mensen ontheemd. Bijna de helft van de ontheemden bestaat uit kinderen. Velen van hen verkeren in gevaarlijke omstandigheden zonder toegang tot basisvoorzieningen zoals schoon water, sanitaire voorzieningen, zorg en onderwijs.
UNICEF medewerkers spelen met kinderen in het Bihambwe gezondsheidscentrum tijdens een missie in Masisi, provincie Noord-Kivu, DR Congo.
© UNICEF/UNI757342/Benekire
UNICEF medewerkers spelen met kinderen in het Bihambwe gezondsheidscentrum tijdens een missie in Masisi, provincie Noord-Kivu, DR Congo.
© UNICEF/UNI757342/Benekire
De escalatie van het geweld in Zuid-Kivu heeft geleid tot een dramatische stijging van geweld tegen kinderen. Sinds december 2024 is het aantal meldingen van moorden, verminkingen, rekrutering door gewapende groepen en seksueel geweld tegen kinderen met 150 procent gestegen. Veel kinderen zijn gescheiden van hun families, ondergaan verschrikkelijk geweld en worden blootgesteld aan ernstige trauma’s.
Jean François Basse, UNICEF’s vertegenwoordiger in DR Congo, bezocht de regio begin maart 2025 en was getuige van de uitzichtloze situatie: ‘’Ik ontmoette kinderen die alles waren verloren. Hun nood is enorm, en elke dag zonder sterkere humanitaire hulp verergert hun lijden,’’ aldus Basse. ‘’We worden geconfronteerd met een ongekende beschermingscrisis.’’
Door het toegenomen geweld wordt het steeds moeilijker voor humanitaire organisaties om hulp te verlenen. De sluiting van het vliegveld van Kavumu, een belangrijk bevoorradingspunt 25 kilometer ten noorden van Bukavu, en de sluiting van lokale banken hebben belangrijke operaties verstoord, waaronder de distributie van hulp en betalingen aan personeel. Ziekenhuizen zitten overvol en hebben te maken met een tekort aan medicijnen en apparatuur, ook zijn er meer dan 15 gezondheidscentrums deels verwoest.
De situatie wordt verergert door ziekte-uitbraken. Sinds januari 2025 zijn er 377 gevallen van cholera geregistreerd, waarvan 146 nieuwe infecties eind februari, voornamelijk in de gebieden Minova en Uvira waar veel ontheemden zich hebben verzameld. Andere ziekten, zoals mazelen en mpox, verspreiden zich eveneens snel in de regio.
Het conflict heeft het onderwijs van meer dan 300.000 kinderen in Zuid-Kivu ernstig verstoord. Meer dan 1.000 scholen zijn gesloten, en 19 scholen in Bukavu alleen al zijn omgebouwd tot tijdelijke opvangcentra voor ontheemde gezinnen. Dit benadrukt de dringende behoefte aan onmiddellijke oplossingen die zowel het onderwijs van kinderen als hun humanitaire behoeften kunnen ondersteunen. UNICEF en haar partners werken hard aan het heropenen van scholen en het bieden van alternatieve onderwijsmogelijkheden.
In reactie op de verslechterende situatie heeft UNICEF haar hulpinspanningen in de regio opgeschaald, samen met haar partners. Belangrijke initiatieven zijn onder meer het herenigen van onbegeleide kinderen met hun families, waarbij 40 procent van de gescheiden kinderen inmiddels geholpen is. UNICEF heeft ook vier "luisterpunten" opgezet, waar kinderen en gezinnen psychosociale steun kunnen krijgen en doorverwezen worden naar andere belangrijke diensten.
Daarnaast zet UNICEF zich in voor de verbetering van de toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen. Drie waterzuiveringsstations leveren dagelijks 180.000 liter schoon water aan de getroffen gemeenschappen. Mobiele teams werken in cholera-gevoelige gebieden aan desinfectie, bewustwording en medische doorverwijzingen. UNICEF biedt ook extra ondersteuning aan lokale gezondheidscentra door medische behandelingen, voedingszorg en geestelijke gezondheidszorg te verstrekken.
Jean François Basse doet een dringend beroep aan betrokken partijen in het conflict en de internationale gemeenschap om kinderen in Congo te beschermen. UNICEF blijft haar inspanningen in het land opvoeren om kinderrechten te beschermen en essentiële ondersteuning te bieden tijdens deze escalerende crisis in Zuid-Kivu.