Kinderen en jongeren hebben het recht om hun mening te geven over alle zaken die hen raken. Ongeacht hun leeftijd. Dat staat in het VN-Kinderrechtenverdrag. Dit geldt ook binnen een gemeente.
Het is belangrijk dat kinderen en jongeren een stem hebben in gemeentelijke besluitvorming, omdat dit hun directe leefomgeving raakt. Participatie van kinderen en jongeren kan gaan over welke zorg ze nodig hebben, over wat ze nodig hebben als er niet genoeg geld is in het gezin, over het beleid voor veiligheid op straat of over beleid voor speeltuinen.
Gemeenten kunnen profiteren van de ideeën van kinderen en jongeren over lokale vraagstukken en het beleid en werk wordt ermee verrijkt en versterkt. En uit onze opiniepeiling uit 2022 blijkt dat jongeren graag mee willen praten binnen hun gemeente over onderwerpen die voor hen relevant zijn. Leven kinderrechten en het recht op participatie binnen alle afdelingen van uw gemeente?
Artikel 12 van het VN-Kinderrechtenverdrag
De Staten die partij zijn, verzekeren het kind dat in staat is zijn of haar eigen mening te vormen, het recht die mening vrijelijk te uiten in alle aangelegenheden die het kind betreffen, waarbij aan de mening van het kind passend belang wordt gehecht in overeenstemming met zijn of haar leeftijd en rijpheid.
Jeugdparticipatie, een uitdaging? U staat er als gemeente niet alleen voor. Download hier het stappenplan van Child Friendly Cities om in negen stappen tot betekenisvolle jeugdparticipatie binnen uw gemeente te komen.
Welke plek geeft uw gemeente aan kinderen en jongeren? Child Friendly Cities moedigt gemeenten aan om een visie te ontwikkelen op het opgroeien en de ontwikkeling van de jeugd en wat de verantwoordelijkheid van de gemeente daarbij is. Download hier het stappenplan van Child Friendly Cities om met zes vragen de visie op de jeugd in uw gemeente vorm te geven.
Het is belangrijk dat uw gemeente de veiligheid waarborgt van kinderen en jongeren waarmee u in contact komt. Hiermee worden risico’s, vervelende situaties en misstanden voorkomen en reputatieschade van de gemeente en haar werknemers beperkt. Download hier de handreiking van Child Friendly Cities met handvatten.
Video over schoolpleinen in Apeldoorn die een buurtfunctie kregen en waarin de jongerenraad van die stad met de deelnemers van het uitwisselingsprogramma CoNeCtYVe in gesprek gaat over een inclusieve buitenruimte.
Video over gemeente Eemsdelta, met Marlies de Jong-Van der Hilst (Aanjager JongGOUD Eemsdelta) en kinderen van Openbare Basisschool de Optimist. Kinderen worden betrokken bij invulling van artikel 31, vrije tijd en spel: wat doen we met het bos?
Video over hoe Lisa van Woersem, beleidsadviseur Cultuurzaken Utrecht en de Jongerenraad Utrecht samen nadenken over het opstellen van beleid op nachtleven voor jongeren (artikel 31).
Het recht op participatie houdt in dat kinderen en jongeren hun mening mogen geven en ook dat hier serieus naar geluisterd wordt. Het betekent niet dat ze altijd gelijk krijgen. Elke gemeente heeft ook rekening te houden met allerlei andere belangen en meningen. Gemeenten wegen bij het nemen van beslissingen alle belangen tegen elkaar af. De gemeente neemt op basis van al die informatie een beslissing. Als de gemeente anders beslist dan de kinderen en jongeren wilden, is het belangrijk dat de gemeente deze beslissing aan hen uitlegt. Als er mogelijkheden zijn voor bezwaar of een klacht, dient de gemeente kinderen en jongeren daarop te wijzen. Wanneer woog u de mening van kinderen of jongeren expliciet mee in uw werk?
Kinderen hebben recht op betekenisvolle participatie. Het is daarom bijvoorbeeld belangrijk dat kinderen en jongeren toegang hebben tot informatie en dat zij die op de juiste en voor hen begrijpelijke manier krijgen. Ook is het belangrijk dat ze ondersteund worden om de informatie te kunnen begrijpen, hun gedachten daarover te vormen en hun mening te geven. Dat kan door hun ouders, maar bijvoorbeeld ook op school of door een medewerker van de gemeente. Heeft uw gemeente een ambtenaar hiervoor aangewezen? Bekijk ons overzicht voor betekenisvolle participatie.
Steeds meer gemeenten hebben een jongeren- of kinderraad en dat is een heel mooie ontwikkeling. Maar daarmee is de gemeente er nog niet. Want in die raad zit maar een klein deel van de minderjarigen uit een gemeente en zij weten niet alles. Het is belangrijk om ook minder zichtbare kinderen en jongeren te betrekken. Of om voor specifieke thema's op zoek te gaan naar kinderen en jongeren die daar meer over weten. Kinderen en jongeren kunnen zelf ook meedenken over hoe een gemeente andere kinderen en jongeren kan bereiken. Welke kinderen en jongeren betrekt uw gemeente?
Participatie doe je niet alleen. Daarom moedigt UNICEF Nederland gemeenten en scholen aan om samen te werken. Het is belangrijk dat kinderen en jongeren een stem hebben in het beleid van de gemeente. Zij hebben hier recht op. School vormt een belangrijke plek waar kinderen en jongeren meer kunnen leren over hun recht op participatie en het werk van gemeenten. Dit kan in het kader van het burgerschapsonderwijs. Ook biedt UNICEF Nederland een gastles over dit belangrijke kinderrecht. Vervolgens kunnen klassen een bezoek aan het gemeentehuis brengen, om daar mee te denken over een concreet vraagstuk. Slaat u als school en gemeente de handen ineen?
