In de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) – het armste land ter wereld – sterft 1 op de 10 kinderen voor zijn vijfde verjaardag en is de helft van alle kinderen ondervoed. Het zijn cijfers die me als noodhulpadviseur van UNICEF bekend zijn. Wat ze in de praktijk écht betekenen, dringt tot me door wanneer ik in de CAR ben.
© UNICEF/Ilvy Njiokiktjien
© UNICEF/Ilvy Njiokiktjien
We zijn in een gezondheidscentrum net buiten de hoofdstad Bangui. Hier zorgen UNICEF en zijn partners ervoor dat ernstig ondervoede kinderen worden behandeld met therapeutische voeding. Binnen in de kliniek is het warm en schemerig. Na het felle zonlicht buiten moeten onze ogen even wennen aan het donker, maar dan zien we tientallen moeders en kinderen op bedden zitten die langs de wanden zijn opgesteld. De kinderen zijn ernstig ondervoed en hebben geen energie; ze liggen stil op schoot bij hun moeder.
Buiten de kliniek zit de 18-jarige Sandra met haar tien maanden oude dochtertje Gloria. Het meisje lacht en speelt met haar moeder, je zou niet zeggen dat ze vorige maand nog ernstig ondervoed was en geen energie had om te lachen en spelen. Vandaag is de laatste dag van de behandeling; moeder en dochter zijn klaar om terug naar huis te gaan.
Sandra besloot met haar dochter naar het gezondheidscentrum te gaan, toen het meisje hoge koorts kreeg en al dagen niet meer at. De arts zag dat Gloria niet alleen malaria had, maar ook ernstig ondervoed was. Ze woog nog maar 6,5 kilo. Gloria werd opgenomen en vier weken lang behandeld met therapeutische voeding. In een maand tijd kwam ze twee kilo aan. Nu heeft ze met 8,5 kilo een min of meer gezond gewicht.
Ernstig ondervoede kinderen, zoals Gloria, kunnen met de nodige zorg en aandacht binnen één tot vier weken aansterken. Als zij niet worden behandeld lopen ze het risico te sterven.
© UNICEF/Ilvy Njiokiktjien
Ernstig ondervoede kinderen, zoals Gloria, kunnen met de nodige zorg en aandacht binnen één tot vier weken aansterken. Als zij niet worden behandeld lopen ze het risico te sterven.
© UNICEF/Ilvy Njiokiktjien
De vier jaar oude Osias ligt stil in de armen van zijn moeder Clara. Sinds haar man werd vermoord door een gewapende groep, woont Clara bij een gastgezin in het dorp Cité Kossi, dat haar en haar twee kinderen onderdak biedt. Met vier kinderen en zeven volwassenen wonen ze in een klein huisje met muren van leem en een dak van stro. Buiten ligt maniok te drogen in de zon. Deze veel gegeten knol bevat nauwelijks voedingsstoffen, waardoor vooral kinderen de nodige mineralen en vitaminen missen in hun dieet.
Osias is broodmager. Terwijl vierjarigen normaal gesproken barsten van de energie, kan hij niet staan. Je zou hem niet ouder dan twee schatten. Een paar maanden geleden stopte het jongetje met eten. Hij viel snel af en werd opgenomen in de voedingskliniek van het gezondheidscentrum in Begoua. Na een maand was Osias weliswaar een beetje aangesterkt, maar nog niet voldoende om naar huis te gaan. Toch besloot zijn moeder om hem mee te nemen.
Elke week gaat Clara terug naar het gezondheidscentrum om Osias te laten wegen en een nieuwe voorraad Plumpy’Nut (een zeer voedzame pindapasta) op te halen. Toch gaat het niet beter met Osias. Wanneer de omtrek van zijn arm wordt gemeten, blijkt dat hij nog steeds ernstig ondervoed is; het meetlint blijft steken in het rood. In tegenstelling tot de andere kinderen, raakt hij zijn zakje Plumpy’Nut nauwelijks aan. Het lijkt alsof hij niet de kracht heeft om te eten of te drinken.
Ondanks advies van de arts om Osias op te laten nemen, wil zijn moeder hem mee naar huis nemen. Ze is bang dat het gastgezin niet voor haar andere kinderen wil blijven zorgen, als ze met Osias in de ondervoedingskliniek blijft. Ze is afhankelijk van hun hulp. Machteloos kijken we toe hoe Clara met haar zoontje op haar rug naar huis loopt.
De ernstig ondervoede Osias (4) met zijn moeder Clara.
© UNICEF/Ilvy Njiokiktjien
De ernstig ondervoede Osias (4) met zijn moeder Clara.
© UNICEF/Ilvy Njiokiktjien
Update: inmiddels is Osias opgenomen in de ondervoedingskliniek.
