In Suriname is de situatie van het mentaal welzijn bij kinderen en jongeren zorgelijk. Het land staat in de top tien van de landen met de hoogste zelfdodingscijfers ter wereld. Met een pilotproject van najaar 2023 tot najaar 2024 in het district Nickerie heeft UNICEF op meerdere manieren proberen te zorgen voor een beter mentaal welzijn voor jongeren.
Mentaal welzijn van kinderen en jongeren in Suriname staat onder druk, met soms pogingen tot zelfdoding tot gevolg. In 2024 heeft UNICEF een uitgebreid onderzoek en analyse gedaan van de situatie. Van de ondervraagde kinderen en jongeren toonde 28% mogelijke risicofactoren voor depressie, en 33% vertoonde symptomen van een mogelijke angststoornis. Ongeveer 36% gaf toe in het afgelopen jaar gedacht te hebben niet meer wakker te willen worden of niet meer op de aarde te willen zijn. Het hele rapport is hier te lezen.
Allerlei oorzaken spelen mee bij de staat van het mentaal welzijn van jongeren in het land. Zo is de economische situatie slecht. Dit heeft impact op het toekomstperspectief van jongeren en zorgt voor onrust en spanningen in gezinnen. Ook wordt er niet veel over mentaal welzijn gesproken en kan het een taboe zijn. Daarnaast spelen hoog alcoholmisbruik en huiselijk geweld soms een rol. In Nickerie, het district met de hoogste zelfdodingscijfers, zijn gevaarlijke pesticiden die gebruikt worden bij zelfdodingspogingen makkelijk verkrijgbaar. In dit district is het pilotproject opgezet.
In Nickerie, in het westen van Suriname, zette UNICEF samen met de lokale autoriteiten een pilotprogramma op. Het programma bestond uit drie onderdelen. Om stigma’s rondom mentaal welzijn te verminderen, kennis over geestelijke gezondheidsproblemen te verbeteren en mensen te stimuleren om bij problemen vroegtijdig hulp te zoeken werd bewustwording hierover vergroot. Dit deden we met tv-uitzendingen, sociale media, pers, evenementen en debatten, en door het delen van informatie op scholen.
Daarnaast hielpen we jongeren de vaardigheden te ontwikkelen om hun eigen mentaal welzijn te bewaken en met tegenslagen om te gaan. Aan ouders gaven we sessies over psychosociale opvoedvaardigheden zoals positief ouderschap, maar ook met aandacht voor hun eigen mentaal welzijn. Als derde werd de dienstverlening verder versterkt. We trainden hulpverleners zoals maatschappelijk werkers en school begeleiders. Ook is een meldpunt opgezet zodat jongeren een hulplijn hebben die ze kunnen bellen.
© UNICEFGuyanaSuriname/MNeede
Op 18-jarige leeftijd had Adie nooit gedacht dat hij een pleitbezorger voor mentaal welzijn voor zijn leeftijdsgenoten zou worden. Ook zelf worstelde hij in stilte met angsten. “Ik voelde me alsof ik een last met me meedroeg, maar ik wist niet hoe ik erover moest praten,” zegt hij. ‘Ik wilde niet dat mijn vrienden of familie dachten dat ik zwak of anders was.”
Adie deed mee aan een jongerendebat over mentaal welzijn en op zijn school werden informatiematerialen gedeeld. Hij meldde zich aan om pleitbezorger te worden, en kreeg trainingen over hoe hij gevoelige onderwerpen kan benaderen, eerste ondersteuning kan bieden en jongeren kan doorverwijzen voor verdere hulp. Ook een vriendin van hem worstelde met stress door schooldruk en problemen thuis. Samen met de school counselor heeft hij haar geholpen, en nu gaat het beter. “Het zien van mijn vriendin die weer gelukkig is, wetende dat ik daar een rol in heb gespeeld, betekent alles voor mij,” zegt Adie. Zelf gaat Adie ook naar een psycholoog voor zijn eigen mentaal welzijn. Adie heeft zijn stem gevonden, niet alleen als iemand die zijn eigen problemen heeft overwonnen, maar als een leider die anderen helpt hetzelfde te doen.
