Uit een nieuwe analyse van UNICEF blijkt dat 85 procent van de 541 kinderen die in 2023 door polio zijn getroffen, in crisisgebieden woont. De bevindingen werden gepubliceerd op Wereld Poliodag. Het aantal poliogevallen in deze gebieden is de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld, terwijl de reguliere vaccinatiegraad bij kinderen is gedaald van 75 naar een gevaarlijke lage 70 procent. Dit is ver onder de 95 procent die nodig is om immuniteit te bereiken.
Fase 2 van noodvaccinatiecampagne in Khan Younis, Zuid-Gaza
© UNICEF/UNI638297/El Baba
"Kinderen in conflictgebieden hebben te maken met veel meer dan alleen geweld; ze lopen het risico op dodelijke ziektes die eigenlijk allang uitgeroeid hadden moeten zijn," waarschuwt Suzanne Laszlo, directeur van UNICEF Nederland. "We zien zorgsystemen instorten, infrastructuur voor schoon water vernietigd worden en hele families die op de vlucht zijn. Dit zorgt ervoor dat ziekten zoals polio opnieuw de kop opsteken. Kinderen worden verlamd achtergelaten, niet in staat om te lopen, spelen of naar school te gaan."
De wereldwijde afname van vaccinaties tegen kinderziektes heeft geleid tot meer polio-uitbraken, zelfs in landen die jarenlang polio-vrij waren. Dit probleem is het meest zichtbaar in conflictgebieden. Van de 21 door conflicten getroffen landen, vechten er momenteel 15 tegen polio, waaronder Gaza, Afghanistan, de Democratische Republiek Congo, Somalië, Zuid-Soedan en Jemen.
UNICEF en haar partners proberen via noodvaccinatiecampagnes in te grijpen in verschillende gebieden, maar toegang tot de meest kwetsbare gebieden blijft een uitdaging door aanhoudend geweld. In Gaza heeft UNICEF samen met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in midden september bijna 600.000 kinderen onder de 10 jaar bereikt tijdens de eerste ronde van een poliovaccinatiecampagne. De tweede en laatste fase van de campagne is succesvol uitgevoerd in zuid- en centraal Gaza, maar in noord-Gaza is de vaccinatiecampagne tijdelijk gestaakt door de voortdurende bombardementen en massale ontheemding.
Dit jaar keerde door de escalerende omstandigheden in Gaza, polio voor het eerst in 25 jaar terug. In Soedan is de nationale vaccinatiegraad voor kinderen gedaald van 85 procent vóór het conflict naar slechts 53 procent in 2023. In actieve conflictzones is dit zelfs gedaald tot slechts 30 procent. Dit benadrukt wat voor impact de conflicten hebben op de vaccinatiegraad.
"Het is van cruciaal belang dat overheden en internationale partners hun inspanningen intensiveren om vaccinatiecampagnes te ondersteunen en zorgverleners te beschermen," benadrukt Laszlo."Als we nu de juiste stappen zetten, kunnen we deze ziekte voorgoed uitbannen, maar daarvoor moeten we snel en doortastend handelen."